Acik Piyasa İslemleri Nedir

9 Mayıs 2010 Pazar
AÇIK PİYASA İŞLEMLERİ (Open market operations)

Merkez bankası­nın piyasadaki para arzını genişlet­mek veya daraltmak için kullandığı araçlardan biri. Merkez bankasının piyasadan devlet tahvili ve hazine bonosu gibi menkulleri satınalması, bunları satanların ellerine nakit pa­ra geçmesine, bu da bankalardaki parasal rezervlerin artmasına ve do­layısıyla ekonomideki para arzının genişlemesine neden olur. Para ar-zmdaki genişleme ise, diğer yandan faiz oranının düşmesine ve yatırım­ları özendirerek ekonominin can­lanmasına yol açar. O bakımdan, merkez bankası açık piyasada satış işlemlerine, ekononin duraklama içerisinde bulunduğu dönemlerde başvurur. Enflâsyonist dönemlerde ise aksine, piyasada devlet tahvili ve hazine bonosu gibi menkuller satar. Bu şekilde halkın ve bankaların na­kit rezervleri azalır, kredi almak zor­laşır ve faiz oranları yükselir. Bu da yatırımların kısılmasına ve harcama­ların daralmasına, dolayısıyla ekono­mideki talep şişkinliğinin önlenmesi­ne yol açar. Açık piyasa işlemleri yalnız para hacmini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda toplam harcamalar ve faiz oranları yoluyla ül­kenin dış ödemeler bilançosu duru­munu da etkiler. Örneğin açık piya­sa satış işlemleri toplam harcama­ları daraltarak ithalatı kısıcı yönde etkilediği gibi faiz oranlarını yük­selterek de ülkeye bir miktar yaban­cı mali sermayenin girmesine yol açabilir.